Prawo obejmuje każdy lot, nie ma znaczenia, czy jest czarterowy, niskobudżetowy, czy rejsowy. Warto wiedzieć: Lotnicze prawo unijne reguluje odszkodowanie za opóźniony lot lub odwołany lot. Jest też bardziej prezcyzyjne niż regulacje panujące w innych krajach na świecie. W tym przypadku lot jest traktowany jako opóźniony, a nie jako odwołany. Jeżeli Twój lot został odwołany, masz prawo do zwrotu kosztów, zmiany planu podróży lub lotu powrotnego, a także prawo do uzyskania pomocy i odszkodowania. Odszkodowanie przysługuje Ci, jeżeli zostałeś poinformowany o odwołaniu krócej niż 14 dni przed. ORZECZNICTWO pasażerów, którzy doznali szkody na skutek opóźnienia lotu. Bądź ogólny dziesięcioletni właściwy dla praw majątkowych. Odwołany lot, dodatkowe koszta + odszkodowanie. Przeczytałem kilka tematów na tym forum + kilku stronach lotniczych ale nie znalazłem swojego przypadku i nie wiem właściwie jaką zastosować procedurę.

Wyrok
z dnia 22 maja 2019 r.

UZASADNIENIE

Skład orzekający

Przewodniczący: Sędzia SR (del.) Dorota Walczyk.

Sentencja

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2019 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa V. H., Y. H. przeciwko (..) Sp. z o.o. w W. o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2018 r., sygn. akt II C 1097/18

1. oddala apelację;

2. zasądza od (..) Sp. z o.o. w W. na rzecz V. H. i Y. H. kwotę po 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

przewodniczący:

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2019 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa V. H., Y. H. przeciwko (..) Sp. z o.o. w W. o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2018 r., sygn. akt II C 1097/18

1. oddala apelację;

2. zasądza od (..) Sp. z o.o. w W. na rzecz V. H., Y. H. kwotę po 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Uzasadnienie faktyczne

Na podstawie art. 50513 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy nie przeprowadzając postępowania dowodowego i nie zmieniając ustaleń faktycznych zważył co następuje:

Apelacja nie może odnieść zamierzonego skutku wobec prawidłowości rozstrzygnięcia i bezzasadności jej zarzutów.

Zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe i stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia, a w konsekwencji przyjmuje za własne. W przedmiotowej sprawie stan faktyczny został ustalony przez Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, która wymaga, aby sąd oceniał materiał dowodowy w sposób logiczny, spójny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego. Dlatego też za bezzasadny należało uznać zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było to, czy opóźnienie powstałe wskutek usterki technicznej hamulca samolotu oraz wskutek zamknięcia portu lotniczego w P. przed rozpoczęciem lotu poprzedzającego lot na trasie H. - W. stanowiły nadzwyczajną okoliczność wyłączającą obowiązek pozwanej wypłaty na rzecz pasażerów opóźnionego lotu odszkodowania.

Strona powodowa opierała swoje roszczenie na regulacji zawartej w Rozporządzeniu (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (dalej: Rozporządzenie). W myśl art. 5 ust. 1 lit. c Rozporządzenia w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego z wyjątkami przewidzianymi w tym przepisie, które nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie. Stosownie do art. 7 ust. 1 Rozporządzenia pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości:

a) 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów;

b) 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów;

c) 600 EUR dla wszystkich innych lotów niż loty określone w lit.

a) lub b). Przy określaniu odległości, podstawą jest ostatni cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu.

Mając na względzie utrwaloną linię orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dawniej Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości) Sąd odwoławczy zważył, że powołane przepisy Rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że do celów stosowania prawa do odszkodowania, pasażerów opóźnionych lotów należy traktować jak pasażerów odwołanych lotów oraz że mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego Rozporządzenia, jeżeli z powodu ww. lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, tzn. jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Niemniej, takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego (tak Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07).

Mając powyższe na względzie Sąd Rejonowy trafnie uznał, iż powódkom przysługiwało odszkodowanie w kwotach po 400 EURO, którego wysokość została określona bezpośrednio w przepisach. Odszkodowanie wywodzone z rozporządzenia nr 261/04 jest świadczeniem, którego celem i funkcją jest ryczałtowe zniwelowanie szkody powstałej w wyniku nieprawidłowego (nienależytego) wykonania umowy przewozu lotniczego, zawartej między pasażerem, a przewoźnikiem, poniesionej przez pasażera w związku z odwołaniem/opóźnieniem lotu. Szkoda pasażera polega zarówno na straconym czasie i innych niedogodnościach związanych z opóźnieniem lotu - co istotnie stanowi szkodę niemajątkową, niemniej może mieć również charakter szkody majątkowej. Odszkodowanie to ma na celu naprawienie szkody bez konieczności wykazywania zarówno jej rozmiarów, pozostających w normalnym związku przyczynowym z opóźnieniem/odwołaniem lotu, jak też jej charakteru: majątkowego czy też niemajątkowego. Ponadto, wysokość tego roszczenia nie jest uwarunkowana cechami osobistymi uprawnionego pasażera, co niewątpliwie stanowi konieczną cechę zadośćuczynienia. Nie są to roszczenia dochodzone z tytułu dokonanego przez pozwanego deliktu. Niewykonanie lotu lub wykonanie go w innych godzinach niż wcześniej z pasażerem uzgodnione zdecydowanie bardziej podobne jest do niewykonania/nienależytego wykonania umowy, podlegającego reżimowi odpowiedzialności kontraktowej.

Można więc stwierdzić, że odszkodowanie dochodzone na podstawie rozporządzenia nr 261/04 ma charakter mieszany - co oznacza, że zawiera w sobie ryczałtowe naprawienie zarówno szkody majątkowej, jak również krzywdy, wyrządzonej faktem opóźnienia bądź odwołania lotu. Należy wskazać, że strata czasu wiązać się może zarówno z dolegliwością w sferze czysto emocjonalnej, jak również z uszczerbkiem majątkowym, zarówno w postaci straty rzeczywistej, np. opłaconej doby hotelowej, niewykorzystania w całości opłaconej usługi turystycznej, kosztów parkowania samochodu, kosztów niewykorzystanego biletu na dalszą podróż, kosztów przechowywania, czy też w postaci utraconych korzyści, np. utraconego zarobku. Skoro omawiane odszkodowane przysługujące pasażerowi za opóźniony/odwołany lot, wywodzone z rozporządzenia nr 261/04, stanowi zryczałtowaną karę ustawową za nienależyte wykonanie zobowiązania (umowy) przez przewoźnika lotniczego, służącą 'uproszczonej' kompensacji dwojakiego rodzaju uszczerbku: majątkowego i niemajątkowego (co świadczy o mieszanym charakterze roszczenia), to mieści się ono w reżimie odpowiedzialności kontraktowej, a nie deliktowej.

Również zarzut naruszenia art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 należało uznać za bezzasadny. W wyroku z dnia 4 maja 2017 r., w sprawie C 315/15 Trybunału Sprawiedliwości doszedł do wniosku, że za nadzwyczajne okoliczności w rozumieniu art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 można uznać zdarzenia, które ze względu na swój charakter lub swoje źródło nie wpisują się w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwalają na skuteczne nad nim panowanie (zob. podobnie wyroki: z dnia 22 grudnia 2008 r., W.-H., C-549/07, EU:C:2008:771, pkt 23; z dnia 31 stycznia 2013 r., (..), C-12/11, EU:C:2013:43, pkt 29; a także z dnia 17 września 2015 r., van der L., C-257/14, EU:C:2015:618, pkt 36).

Cel, jakim jest zagwarantowanie wysokiego poziomu ochrony pasażerów lotniczych, który jest realizowany za pomocą rozporządzenia nr 261/2004 i który został sprecyzowany w motywie 1 tego rozporządzenia, oznacza, że nie należy zachęcać przewoźników lotniczych do rezygnacji z podejmowania środków, jakie są wymagane wobec zaistnienia takiego zdarzenia, co prowadziłoby do przedkładania zachowania punktualności lotów nad troskę o zapewnienie bezpieczeństwa pasażerów. Nie sposób jednak w każdej sytuacji wystąpienia usterki, czy też okolicznością nadzwyczajnej - oczekiwać od przewoźnika, aby zorganizował samolot zastępczy. Należy bowiem podkreślić, że przewoźnik lotniczy jest zwolniony z obowiązku wypłaty pasażerom odszkodowania na podstawie art. 5 ust. 1 lit. c i art. 7 rozporządzenia nr 261/2004, jeżeli dowiedzie, że odwołanie lub opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można by było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

W niniejszej sprawie pozwany nie wykazał jednak, że zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności nie mógł uniknąć pomimo podjęcia racjonalnych środków. Za niewystarczające w tym kontekście należy w ocenie Sądu Okręgowego uznać samo przedłożenie do akt postępowania listy sytuacji, które uzasadniałyby stwierdzenie, że zdarzenie będące przyczyną opóźnienia lotu miało charakter nadzwyczajny. Powyższa lista nie dowodzi bowiem w żadnym razie, że stan faktyczny niniejszej sprawy mieścił się w granicach sytuacji nadzwyczajnych. Oprócz swoich twierdzeń strona pozwana nie przedstawiła jakiegokolwiek dowodu, wskazującego na wystąpienie w samolocie usterki technicznej, polegającej na usterce hamulca o charakterze nadzwyczajnym. W celu skutecznego powołania się na wyłączenie odpowiedzialności na podstawie art. 5 ust. 3 rozporządzenia, przewoźnik winien dowieść, że usterka techniczna samolotu nastąpiła w sposób nieprzewidywalny, nagły, niewynikający z normalnego wykonywania działalności, a także, że była to usterka, której nie można było uniknąć przy prawidłowym serwisowaniu statku powietrznego. Pozwana nie określiła jednak ani jakie były rozmiary awarii, ani jaki wpływ wstąpienie usterki miało na następny lot, zaplanowany w systemie 'rotacji'.

W ocenie Sądu Okręgowego pozwana Spółka wykazała, że opóźnienie lotu jedynie w pewnej części spowodowane zostało zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności. Warunki meteorologiczne to zdarzenie o charakterze zewnętrznym, na które przewoźnik lotniczy nie miał wpływu i któremu nie mógł zapobiec. Wystąpienie warunków pogodowych uniemożliwiających wystartowanie samolotu i odbycie lotu stanowiło zdarzenie nagłe i nieprzewidywalne, które zaistniało bez woli przewoźnika. Należało wziąć pod uwagę również rygoryzm procedur, które pozwany jest zobowiązany przestrzegać i konieczność zapewnienia przede wszystkim bezpieczeństwa lotów. Pozwany jednak nie udowodnił, że podjął wszelkie racjonalne środki w celu uniknięcia bądź zminimalizowania opóźnienia spornego rejsu. Przewoźnik nie przedstawił bowiem żadnego dowodu na okoliczność, że z uwagi na okres wakacyjny nie dysponował zastępczym samolotem, który mógłby wykonać wskazany lot; nie udowodnił, że nie mógł wykorzystać samolotu udostępnionego mu przez innego przewoźnika bądź zaproponować pasażerom połącznia alternatywnego. W tym miejscu wskazać należy na obowiązującą w polskim procesie cywilnym tzw. zasadę ciężaru dowodu, zgodnie z którą ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Tymczasem chcąc wykazać okoliczności ekskulpujące pozwany nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi przedstawienia dowodów potwierdzających fakt, iż do opóźnienia lotu doszło z przyczyn nadzwyczajnych, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia racjonalnych środków.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c. jako bezzasadną. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Do Kancelarii ze swoim problemem zwróciło się małżeństwo, które kilka miesięcy temu wróciło do Polski z wymarzonych wakacji na hiszpańskiej wyspie Fuerteventura. Klienci byli pasażerami lotu, który został opóźniony w stosunku do planowanego startu o 17 godzin. Podczas bezsennie spędzonej nocy na lotnisku otrzymywali sprzeczne informacje:

  1. odszkodowanie za opóźniony lot będzie przysługiwało im w pełnej wysokości,
  2. odszkodowanie będzie tylko częściowe, bo lot nie został odwołany a jedynie opóźniony,
  3. nie otrzymają żadnego odszkodowania bo był to lot czarterowy.

Klienci zwrócili się więc do Kancelarii z prośbą o opinię prawną i wsparcie w walce z przewoźnikiem.

Lot

Podstawa prawna

Do wyżej opisanej sytuacji zastosowanie znajdzie Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz. Urz. UE. L nr 46, str. 1) oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które wskazują, że poszkodowanemu pasażerowi przysługuje zryczałtowane odszkodowanie w wysokości od 250 do 600 euro nie tylko za odwołany, ale również za opóźniony rejs lotniczy.

Lot Odwołany Lot Rekompensata

Zgodnie z treścią orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C-432/07 pasażerowie opóźnionych lotów mogą powoływać się na prawo do odszkodowania przewidzianego w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004, jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego trzy godziny lub więcej po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu.

Niemniej takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, tj. okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego.

Kwoty odszkodowań

Nawet jeśli lot został zakupiony w ramach wycieczki z biura podróży, to rekompensata za opóźniony lot musi trafić bezpośrednio do pasażera, którego dane widnieją na karcie pokładowej. Odszkodowanie przysługuje w przypadku lotów każdego typu – rejsowych, czarterowych, jak i tych obsługiwanych przez tanie linie lotnicze na terenie Unii Europejskiej.

Kwota odszkodowania na mocy rozporządzenia nr 261/2004/WE jest z góry określona i wynosi, w zależności od długości lotu:

  • 250 euro (w przypadku rejsów na dystansie do 1500 km),
  • 400 euro (przy rejsach na dystansie ponad 1500 km w ramach UE i 1500-3500 km poza UE),
  • 600 euro (w przypadku pozostałych rejsów).

Wypłata odszkodowania powinna nastąpić w formie pieniężnej. Linia lotnicza może zaproponować inną formę wypłaty rekompensaty (np. voucher), ale pasażer musi wyrazić na nią pisemną zgodę.

Składanie reklamacji i skargi do Urzędu Lotnictwa Cywilnego

Odszkodowanie za opóźniony lot 2 godziny

Żeby wnioskować o odszkodowanie za opóźniony lot należy:

  • zwrócić się do przewoźnika (najlepiej listownie, zachowując zwrotne potwierdzenie odbioru pisma),
  • krótko przedstawić zaistniałą sytuację, powołując się na wspomniane unijne rozporządzenie.

Linia lotnicza ma 30 dni na odniesienie się do złożonej reklamacji. Jeśli przewoźnik odrzuci reklamację lub nie udzieli odpowiedzi, a upłynęło 30 dni od wniesienia pisma, wówczas można skorzystać z drogi administracyjnej i złożyć skargę do Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Jeśli opóźniony lot miał rozpocząć się w Polsce, urzędem właściwym do złożenia skargi będzie Urząd Lotnictwa Cywilnego. Jeśli opóźnił się lot z zagranicy – pismo powinno zostać złożone do odpowiednika Komisji Ochrony Prawa Pasażerów ULC w danym kraju.

Skarga powinna zostać wypełniona na specjalnie przygotowanym do tego celu formularzu, który dostępny jest na stronie internetowej Urzędu. Wniesienie skargi skutkuje wszczęciem postępowania w Komisji Ochrony Praw Pasażerów. Kończy się ono wydaniem przez Prezesa ULC decyzji administracyjnej określającej zakres naruszenia i termin jego usunięcia. Pozytywna decyzja rodzi po stronie przewoźnika obowiązek wypłaty odszkodowania.

Gdy linia lotnicza nie respektuje decyzji Prezesa ULC i uchyla się od wypłaty odszkodowania, wówczas pasażer musi dochodzić swoich praw przed sądem cywilnym. Wzór skargi na pracownika.

Jak dochodzić swoich praw pomimo negatywnej decyzji Prezesa ULC?

Odszkodowanie Za Opóźniony Lot

W razie stwierdzenia przez Prezesa Urzędu braku naruszenia prawa przez przewoźnika lotniczego, niezadowolonemu z decyzji pasażerowi przysługuje wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy. W przypadku zaś utrzymania zaskarżonej decyzji w mocy, poszkodowanemu turyście przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Złożenie skargi (a więc dochodzenie roszczeń w trybie administracyjnym) nie wyłącza – zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego – możliwości skierowania przez pasażera powództwa do sądu powszechnego. Oznacza to, że poszkodowany turysta może dochodzić swoich praw równocześnie przed Urzędem Lotnictwa Cywilnego jak i sądem powszechnym.

Odwołany Lot Odszkodowanie

Pamiętać jednak należy, że w przypadku postępowania sądowego mamy krótki, bo jednoroczny termin przedawnienia roszczenia o odszkodowanie. Dodatkowo trzeba liczyć się z kosztami (np. wpisu czyli opłaty sądowej od wniesionego pozwu). Kosztów takich nie ma w postępowaniem przez Prezesem ULC.

Opóźniony Samolot

Dodatkowe obowiązki linii lotniczych w przypadku opóźnienia lub odwołania lotu

Dodatkowo pamiętać należy, że oprócz zryczałtowanego odszkodowania, w przypadku opóźnienia lub odwołania lotu poszkodowani turyści muszą mieć także zapewnioną przez linie lotnicze opiekę, tj:

  • posiłki oraz napoje w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania,
  • zakwaterowanie w hotelu i transport między lotniskiem a miejscem zakwaterowania – w przypadku gdy spodziewany czas nowego lotu ma nastąpić co najmniej jedną noc po pierwotnie zaplanowanym starcie (gdy między datą wylotu zapowiedzianego a oczekiwanego występuje konieczność noclegu),
  • bezpłatne dwie rozmowy telefoniczne, dwa dalekopisy, dwie przesyłki faksowe lub możliwość wysłania dwóch e-maili.

Odszkodowanie Za Opóźniony Lot

W tym przypadku zaniechanie wymienionych obowiązków może skutkować jedynie nałożeniem kary administracyjnej na przewoźnika.